- Wśród przyczyn umieralności powypadkowej na pierwszym miejscu wymienić trzeba wypadki komunikacyjne oraz upadki z wysokości
- Obrażenia klatki piersiowej stanowią 16% wszystkich urazów i pod względem częstości występowania są na trzecim miejscu po urazach kończyn i głowy
- W ok. 20-25% przypadków dochodzi do stanu zagrożenia życia spowodowanego niewydolnością oddechową bądź wstrząsem
- Ok. 40% obrażeń klatki piersiowej towarzyszą wielomiejscowe i mnogie złamania żeber oraz odma opłucnowa
- Z opracowań WHO wynika , że 22-27% zgonów pourazowych wynika z uszkodzenia klatki piersiowej
- U ponad połowy poszkodowanych z obrażeniami klatki piersiowej występują obrażenia innych okolic ciała
- Współistnienie OKP z obrażeniami głowy dramatycznie zwiększa śmiertelność
Rozpoznanie opiera się na wywiadzie (o ile jest możliwy), badaniu fizykalnym (oglądanie, osłuchiwanie) i badaniach dodatkowych (rtg, tomografia komputerowa).
W pierwszym rzędzie należy dokonać oceny stanu poszkodowanego w zakresie ABC.
Do niewydolności oddechowej może doprowadzić zarówno uszkodzenie ściany klatki piersiowej jak i uszkodzenie płuc.
- zniesienie stabilności rusztowania kostnego à upośledzenie mechaniki oddychania
- uszkodzenie płuc à zaburzenie wymiany gazowej
- do niewydolności oddechowej może dojść również na skutek zamknięcia naczyń płucnych przez materiał zatorowy (zator tłuszczowy z uszkodzenia kości długich)
Wstrząs krwotoczny najczęściej wynika z uszkodzenia serca i dużych naczyń.
Rodzaje urazów klatki piersiowej
- Tępy (ok. 85%)
- przenikający
W większości przypadków dochodzi do powierzchownych obrażeń powłok klatki piersiowej
- stłuczenia
- pojedyncze złamania żeber
- krwiaki i otarcia naskórka
- powierzchowne rany
Stłuczenia i rany
- ewentualne nacięcie i drenaż krwiaka podskórnego
- oczyszczenie i chirurgiczne zaopatrzenie ran
- antybiotykoterapia, jeśli jest konieczna
- leczenie przeciwbólowe
- niesterydowe leki przeciwzapalne
- paracetamol
- jeśli to konieczne opioidy
Uszkodzenie struktur kostnych
- złamanie żeber
- najczęściej III – XII
- złamanie I-II ð bardzo silny uraz, często z towarzyszeniem uszkodzenia dużych naczyń, serca i głowy
- X-XII ð możliwość urazu przepony i narządów jamy brzusznej
- złamanie mostka, obojczyków, łopatek, kręgosłupa
- dominującym objawem jest ból i on też doprowadza do powikłań
- częściej u ludzi starych
- leczenie sprowadza się do opanowania bólu à profilaktyka niedodmy i niewydolności oddechowej
- leki przeciwbólowe i blokady międzyżebrowe
- leki upłynniające wydzielinę
- leki rozszerzające oskrzela
- jeśli to konieczne antybiotyki, leki moczopędne,
- rehabilitacja oddechowa, fizykoterapia
- Krwotok = zakażenie
- Rozerwanie pluca
- Uszkodzenie serca
- Uszkodzenie duzych naczyn krwionosnych
- Uszkodzenie przełyku
- ZAGROŻENIA ŻYCIA W OBRAŻENIACH
Niewydolność oddechowa (3/4 poszkodowanych)
- odma (otwarta i prężna)
- krwiak opłucnej
- seryjne złamania żeber (wiotka klatka piersiowa)
- stłuczenie płuca
- pęknięcie przepony
- rozerwanie tchawicy lub oskrzeli
Wstrząs krwotoczny
- rozerwanie płuca
- uszkodzenie serca
- uszkodzenie dużych naczyń (aorta)
- krwiak opłucnej
- Wstrząs kardiogenny
- stłuczenie serca
- tamponada
- ZAWSZE ABC, TLENOTERAPIA
- Do Niedotlenienia i kwasicy prowadza
- Uszkodzenie dróg oddechowych
- Stłuczenie płuc
- Zaleganie wydzieliny
- Upośledzenie kaszlu
- Zmniejszenie odruchów oddechowych
- Zmniejszenie wymiany gazowej
- Zmniejszenie utlenowania krwi
- Utrata krwi
- Stłoczenie serca
- Zmniejszenie rzutu serca
- Zmniejszenie zwrotnego napływu krwi żylnej
- OBRAŻENIA PROWADZĄCE DO NIEWYDOLNOŚCI ODDECHOWEJ
Złamania mostka à praktycznie nie występuje jako izolowane obrażenie i zawsze świadczy o bardzo dużej sile urazu
- silny ból nasilający się przy ruchach
- krwiak lub trzeszczenie odłamów w miejscu złamania
- zniekształcenie klatki piersiowej
- opaczne ruchy oddechowe
- do rozpoznania konieczne zazwyczaj boczne zdjęcie klatki piersiowej
- współistniejące obrażenia
- stłuczenie serca
- uszkodzenie tchawicy i oskrzeli
- perforacja przełyku
- stłuczenie płuc
WIOTKA KLATKA PIERSIOWA
- Wiotka klatka piersiowa (klatka cepowata, oddech opaczny, oddech paradoksalny
- Powstaje wówczas, gdy złamaniu ulegnie kilka sąsiednich żeber(3 lub wiecej) w co najmniej dwóch miejscach, lub obustronnie „przymostkowo”
- Wytwarza się „okno” w rusztowaniu kostnym, zaburzeniu ulega mechanika oddychani
- W trakcie wdechu pod wpływem ujemnego ciśnienia w jamie opłucnowej wyłamane „okno” zapada się, ponieważ porusza się w innym kierunku niż reszta klatki piersiowej à ò objętości oddechowej
- Zmniejszenie pojemności oddechowej w niektórych przypadkach może być tak duże, że nie jest w stanie skompensować tego zwiększenie częstości oddechów, ani dodatkowa podaż tlenu
Narastająca praca oddychania powoduje zmęczenie mięśni oddechowych
- Obraz kliniczny
- Ciężkie stłuczenie płuc , rozwój niewydolności oddechowej
- Celem leczenia jest podanie środków przeciwbólowych oraz stabilizacja wyłamanego okna kostnego( tzw. Stabilizacja wewnętrzna przy użyciu respiratora PEEP) która oprócz stabilizacji miejsc złamań umożliwia także prawidłowa wentylacje pluć
- stosuje się również unieruchomienie zew. Wyciagiem na zebra, bądź zlamane zebra stabilizuje się operacyjnie
- Niewydolność oddechową nasila wahadłowy ruch powietrza pomiędzy płucami (z płuca chorego do zdrowego w czasie wdechu)
- W wyniku tego postępuje niedotlenienie, którego nie jest w stanie skompensować tlenoterapia ani zwiększenie rzutu
- Zwiększony wysiłek oddechowy powoduje ñ zapotrzebowania na tlen mięśni oddechowych
- Jedynym skutecznym leczeniem jest wewnętrzna stabilizacja wyłamanego „okna” przez zastosowanie wentylacji respiratorem i wytworzenie dodatniego ciśnienia w drogach oddechowych à 2-3 tyg.