Obrona rozprawy doktorskiej lek. Adriana Stępińskiego
Promotor: dr hab. Paweł Grala
Promotor pomocniczy: dr n. biol. Tomasz Krauze
Recenzenci: prof. dr hab. Paweł Reichert prof. dr hab. Adam Nogalski
WPROWADZENIE
• Energia urazu działającego na organizm jest podstawowymi czynnikiem decydującym o rozległości obrażeń i tym samym o losach pacjenta. Często używanym instrumentem rokowniczym są skale urazowe.
- Do czynników ryzyka powikłań należą: wiek, otyłość, udar, zawał serca, cukrzyca, POCHP i niewydolność nerek. Leki mogące mieć wpływ na przebieg okołozabiegowy to: β-blokery, statyny, ACE inhibitory, leki p-płytkowe i p- zakrzepowe.
- Wszystkie czynności zespołu ratowniczego skoncentrowane są na jak najszybszym opanowaniu objawów „śmiertelnej triady” i normalizacji parametrów klinicznych pacjenta.
• Zespół procedur chirurgicznych i anestezjologicznych dających szansę na szybkie opanowanie hipotermii, kwasicy i koagulopatii to: Damage Control Surgery (DCS), Damage Control Resuscitation (DCR) i Damage Control Orthopaedics (DCO). Całość tego postępowania daje zespołowi leczącemu i pacjentowi konieczny czas i metody na maksymalną korektę warunków fizjologicznych celem przygotowania ostatecznego zaopatrzenia chirurgicznego.
Założenia i cel główny pracy
Przyjęto założenie, że w grupie pacjentów z obrażeniami narządu ruchu zakwalifikowanymi do leczenia operacyjnego istnieją różnice w wartościach wyjściowych parametrów klinicznych między osobami, które przeżyły lub nie hospitalizację.
Cel główny: Celem pracy jest ocena wartości rokowniczej podstawowych parametrów klinicznych (dostępnych w czasie przyjęcia pacjenta z obrażeniami narządu ruchu do szpitala) dla wystąpienia zgonu wewnątrzszpitalnego u osób zakwalifikowanych do zabiegu operacyjnego.
Cele szczegółowe pracy
1. Porównanie parametrów klinicznych pacjentów zakwalifikowanych do zabiegu operacyjnego pomiędzy osobami, które przeżyły lub nie hospitalizację.
2. Wyodrębnienie z tej grupy tych parametrów, które mają wartość prognostyczną dla ryzyka zgonu wewnątrzszpitalnego niezależnie od płci i wieku.
Metodologia
- Do badania retrospektywnego włączono 281 pełnoletnich pacjentów zgłaszających się pierwszy raz do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego Szpitala Klinicznego im. H. Święcickiego z obrażeniami narządu ruchu,których zakwalifikowano do zabiegu operacyjnego. W pracy wykorzystano wyniki badań laboratoryjnych i wywiadu zebranych od tych chorych w chwili przyjęcia do oddziału szpitalnego w okresie od lutego 2014 roku do marca 2016 roku.
- Kryteria wyłączenia z badania:
-
- przekazanie z innego szpitala,
- zgon w SOR,
- brak zgody pacjenta na wykonanie badań laboratoryjnych w czasie pobytu w SOR,
- brak zgody na zabieg operacyjny w czasie hospitalizacji.
- Podczas przyjęcia chorzy z obrażeniami narządu ruchu zostali poddani rutynowym procedurom medycznym (wywiad, badania lab. i obrazowe) celem kwalifikacji do zabiegu operacyjnego.
- Wszystkie dane wrażliwe zostały zakodowane.
- Wszystkie procedury, łącznie z wynikami badań okołooperacyjnych i opisem powikłań, wprowadzono do protokołu badawczego i elektronicznego formularza (eCRF – electronic data capture form) dostępnego w wewnętrznej sieci szpitala CGM CLININET.
- W celu zebrania i organizacji badanych parametrów wykorzystano platformę REDCap Project (Vanderbilt University, USA) – instancja Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu (https://redcap.ump.edu.pl).
- Po zebraniu i uporządkowaniu w ww. programie wszystkie interesujące nas dane kliniczne zostały wyeksportowane do formatu zgodnego z programem Excel (csv) i zakodowane w formie wymaganej przez program statystyczny.
- Zebrane, istotne statystycznie (p<0,05) dane kliniczne dla grup pacjentów zmarłych i tych, którzy przeżyli hospitalizację, zostały poddane analizie statystycznej metodą niedostosowanej, a następnie dostosowanej do płci i wieku regresji logistycznej. Iloraz szans (OR- odds ratio) zgonu wewnątrzszpitalnego przy p<0,05 był podstawą dyskusji i wniosków zawartych w pracy.
Wyniki
Tabela 1. Dane ciągłe charakteryzujące grupę badaną jako średnią, odchylenie standardowe (SD), medianę i zakres szerokiego rozrzutu między 25-75 centylem dla każdego parametru dla grupy pacjentów z urazami N=281.
Dane ciągłe: |
Średnia |
SD |
Mediana |
25 – 75 Percentyl |
Wiek [lata] |
63,8 |
21,3 |
65 |
49,8 – 83 |
Wysokość ciała [cm] |
169,5 |
11,3 |
167,5 |
160 – 178,5 |
Masa ciała [kg] |
75,8 |
15 |
76 |
65 – 86,5 |
BMI [kg/m2] |
26,3 |
3,9 |
25,8 |
23,8 – 28,6 |
HR [sk/min.] |
83,9 |
12,8 |
80 |
74 – 90 |
SBP [mmHg] |
140,3 |
23,9 |
139 |
120 – 156 |
DBP [mmHg] |
83,2 |
10,7 |
85 |
80 – 90 |
MBP [mmHg] |
121,3 |
18,6 |
120 |
106,7 – 133,3 |
PP [mmHg] |
57,1 |
18,1 |
55 |
40 – 70 |
RR [oddechy/min] |
18,4 |
5,4 |
18 |
16 – 20 |
SO2 [%] |
96,9 |
2,3 |
98 |
96 – 98 |
Temperatura ciała [oC] |
36,8 |
0,6 |
36,8 |
36,6 – 37 |
CPK [U/l] |
252,6 |
225,8 |
199 |
100 – 333,3 |
LDH [U/l] |
200,9 |
120,4 |
186,5 |
127,5 – 233 |
CK-MB mass [ng/ml] |
9,1 |
10,1 |
5,6 |
2,8 – 11,3 |
Troponina T [ng/l] |
14,7 |
12,4 |
12 |
5 – 20 |
NT pro-BNP [pg/ml] |
1189 |
2650,3 |
239 |
106,8 – 1277,3 |
APTT [s] |
29,1 |
6 |
28 |
25 – 30 |
D dimery [μg/ml] |
6,1 |
11,2 |
2,4 |
1 – 5,6 |
INR |
1,3 |
0,9 |
1,1 |
1 – 1,2 |
Dane ciągłe: |
Średnia |
SD |
Mediana |
25 – 75 Percentyl |
PT [s] |
12,4 |
3,2 |
11,7 |
11 – 12,5 |
PR [%] |
94,6 |
13,5 |
97 |
90 – 102,3 |
RBC [x106/μl] |
4,1 |
0,8 |
4,2 |
3,6 – 4,7 |
HCT [%] |
36,8 |
6,2 |
37,7 |
32,4 – 41,4 |
Hb [g/dl] |
12,5 |
2,3 |
12,9 |
10,9 – 14,2 |
RDW-CV [%] |
14,4 |
1,7 |
14,1 |
13,5 – 14,9 |
MCV [fl] |
88,5 |
5,2 |
88,3 |
85,5 – 91,6 |
WBC [x103/μl] |
9,5 |
4,2 |
8,7 |
6,6 – 11,3 |
PLT [x103/μl] |
268,5 |
108,7 |
238 |
195 – 326,3 |
Kreatynina [mg/dl] |
1,2 |
1,2 |
0,9 |
0,8 – 1,1 |
CRP [mg/l] |
35,7 |
49 |
12 |
2,5 – 54,6 |
Glukoza [mg/dl] |
134,5 |
52,2 |
113 |
100 – 156 |
Sód [mmol/l] |
139,6 |
3,7 |
140 |
138 – 142 |
Potas [mmol/l] |
4,4 |
0,7 |
4,3 |
4 – 4,6 |
ALAT [U/l] |
63,3 |
98,8 |
29 |
18 – 66 |
ASPAT [U/l] |
54,2 |
72,1 |
29 |
19 – 45,5 |
GCS [pkt] |
14,5 |
0,9 |
15 |
15 – 15 |
GCS odpowiedź ruchowa [pkt] |
5,9 |
0,4 |
6 |
6–6 |
GCS odpowiedź słowna [pkt] |
4,8 |
0,4 |
5 |
5–5 |
GCS otwieranie oczu [pkt] |
3,9 |
0,2 |
4 |
4–4 |
Tabela 2. Dane jakościowe charakteryzujące grupę badaną jako liczba pacjentów i ich udział procentowy w grupie pacjentów z obrażeniami N=281.
Liczba pacjentów |
(%) |
|
Wywiad |
||
Kobiety |
168 |
59,79 |
Palacze |
52 |
18,51 |
Byli palacze |
23 |
8,18 |
Choroby |
||
Zawał serca |
31 |
11,03 |
Nie wiadomo czy był zawał serca |
9 |
3,20 |
Udar mózgu |
32 |
11,39 |
Nie wiadomo czy był udar |
4 |
1,42 |
Nadciśnienie tętnicze |
139 |
49,47 |
Nie wiadomo czy było nadciśnienie |
7 |
2,49 |
Cukrzyca |
46 |
16,37 |
Nie wiadomo czy chorowali na cukrzycę |
11 |
3,91 |
Liczba pacjentów |
(%) |
|
Leki |
||
ACE-inhibitor |
72 |
25,62 |
Antagonista witaminy K |
10 |
3,55 |
Bloker receptora angiotensyny t.II |
36 |
12,81 |
Kwas acetylosalicylowy |
30 |
10,67 |
Beta-bloker |
44 |
15,65 |
Digoksyna |
11 |
3,91 |
Nitrat |
34 |
12,10 |
Tiklopidyna |
21 |
7,47 |
Klopidogrel |
22 |
7,82 |
Insulina |
17 |
6,04 |
Diuretyk |
35 |
12,45 |
Tabela 3. Dane ciągłe jako średnia i SD dla grup pacjentów którzy przeżyli (N=247) i zmarli (N=34) w trakcie hospitalizacji.
Przeżyli N=247 |
Zmarli N=34 |
Poziom istotności |
|||
Dane ciągłe: |
Średnia |
SD |
Średnia |
SD |
p |
Wiek [lata] |
61,19 |
21,08 |
82,35 |
11,46 |
<0,0001 |
Wysokość ciała [cm] |
170,46 |
11,28 |
162,82 |
8,67 |
0,0002 |
Masa ciała [kg] |
76,70 |
14,94 |
69,12 |
13,42 |
0,0054 |
BMI [kg/m2] |
26,29 |
3,84 |
26,04 |
4,66 |
0,7304 |
HR [sk/min.] |
83,10 |
12,35 |
89,29 |
14,59 |
0,0078 |
SBP [mmHg] |
140,09 |
23,21 |
142 |
28,66 |
0,6633 |
DBP [mmHg] |
83,68 |
10,60 |
79,68 |
10,85 |
0,0402 |
MBP [mmHg] |
121,29 |
18,15 |
121,22 |
21,88 |
0,9849 |
PP [mmHg] |
56,41 |
17,37 |
62,32 |
22,06 |
0,0734 |
RR [oddech/ minutę] |
18,45 |
5,60 |
17,68 |
4,04 |
0,4351 |
SO2 [%] |
97,13 |
2,10 |
94,94 |
2,66 |
<0,0001 |
Temperatura ciała [oC] |
36,87 |
0,55 |
36,62 |
0,83 |
0,0259 |
CPK [U/l] |
249,83 |
215,70 |
272,44 |
292,28 |
0,585 |
LDH [U/l] |
198,11 |
118,15 |
220,91 |
135,85 |
0,3015 |
CK-MB mass [ng/ml] |
7,89 |
8,79 |
17,82 |
13,86 |
<0,0001 |
Troponina T [ng/l] |
12,75 |
10,30 |
28,41 |
17,28 |
<0,0001 |
NT pro-BNP [pg/ml] |
936,84 |
2574,72 |
3006,09 |
2506,73 |
<0,0001 |
APTT [s] |
28,77 |
5,93 |
31,32 |
6,44 |
0,0209 |
D-dimer [μg/ml] |
5,76 |
11,60 |
8,66 |
7,74 |
0,1587 |
INR |
1,22 |
0,87 |
1,53 |
0,90 |
0,0588 |
Przeżyli N=247 |
Zmarli N=34 |
Poziom istotności |
|||
Dane ciągłe: |
Średnia |
SD |
Średnia |
SD |
p |
PT [s] |
12,26 |
2,87 |
13,6 |
4,70 |
0,0208 |
PR [%] |
95,28 |
12,62 |
89,62 |
18,34 |
0,0218 |
RBC [x106/μl] |
4,24 |
0,73 |
3,38 |
0,98 |
<0,0001 |
HCT [%] |
37,56 |
5,68 |
31,08 |
6,96 |
<0,0001 |
Hb [g/dl] |
12,85 |
2,16 |
10,30 |
2,45 |
<0,0001 |
RDW-CV [%] |
14,22 |
1,31 |
15,73 |
3,09 |
<0,0001 |
MCV [fl] |
88,42 |
5,28 |
88,95 |
4,95 |
0,5775 |
WBC [x103/μl] |
9,34 |
4,06 |
10,99 |
4,76 |
0,0313 |
PLT [x103/μl] |
262,22 |
98,99 |
314,23 |
157,15 |
0,0087 |
Kreatynina [mg/dl] |
1,06 |
1,23 |
1,78 |
1,16 |
0,0016 |
CRP [mg/l] |
34,30 |
48,88 |
46,60 |
49,50 |
0,1894 |
Glukoza [mg/dl] |
130,67 |
48,87 |
161,94 |
66,75 |
0,0010 |
Sód [mmol/l] |
139,7 |
3,50 |
139,0 |
5,06 |
0,2962 |
Potas [mmol/l] |
4,35 |
0,65 |
4,56 |
0,94 |
0,309 |
ALAT [U/l] |
61,74 |
98,95 |
74,70 |
98,09 |
0,474 |
ASPAT [U/l] |
51,47 |
71,12 |
73,88 |
76,66 |
0,089 |
GCS [pkt] |
14,76 |
0,63 |
13,56 |
1,70 |
<0,0001 |
GCS odpowiedź ruchowa [pkt] |
5,90 |
0,30 |
5,40 |
0,76 |
<0,0001 |
GCS odpowiedź słowna [pkt] |
4,89 |
0,32 |
4,34 |
0,75 |
<0,0001 |
GCS otwieranie oczu [pkt] |
3,96 |
0,19 |
3,78 |
0,42 |
<0,0001 |
Dane ciągłe dla p<0,05
Pacjenci po urazie, którzy nie przeżyli hospitalizacji mieli:
- Dwukrotnie wyższe stężenie CK-MB mass i troponiny T,
- Trzykrotnie wyższe stężenie NT pro-BNP,
- Wyższe wartości INR i PT,
- Wyższe stężenie kreatyniny i glukozy.
Pacjenci z obrażeniami narządu ruchu, którzy przeżyli hospitalizację byli:
- 20 lat młodsi, średnio 8 cm wyżsi i 7 kg ciężsi,
- Szybsze HR, niższe DBP, niższą saturację,
- niższą temperaturę ciała,
- GCS wyższy o 1 pkt średnio.
Pacjenci po urazie, którzy przeżyli hospitalizację mieli także:
- Wyższe wartości RBC, Hct i Hb,
- Niższą wartość RDW-CV,
- Niższe ilości PLT i WBC.
Tabela 4. Charakterystyka danych jakościowych jako liczba pacjentów i ich procentowy udział w grupie chorych z obrażeniami, którzy zmarli (N=34) i przeżyli (N=247) trakcie hospitalizacji.
Cecha: |
Przeżyli hospitalizacje |
Zmarli w trakcie hospitalizacji |
p |
||
N |
% |
N |
% |
||
Kobiety |
141 |
57,1 |
27 |
79,4 |
0,0130 |
Palacze |
18 |
7,3 |
5 |
14,7 |
0,0628 |
Niepalący |
179 |
72,5 |
27 |
79,4 |
|
Byli palacze |
50 |
20,2 |
2 |
5,9 |
|
Cukrzyca |
31 |
12,6 |
15 |
44,1 |
0,0002 |
Nie wiadomo czy mają cukrzycę |
10 |
4,0 |
1 |
3,0 |
|
Udar mózgu |
21 |
8,5 |
11 |
32,4 |
0,0001 |
Nie wiadomo czy mieli udar mózgu |
4 |
1,6 |
0 |
0 |
|
Nadciśnienie tętnicze |
109 |
44,1 |
30 |
88,2 |
<0,0001 |
Nie wiadomo czy mają nadciśnienie |
6 |
2,4 |
1 |
2,9 |
|
Zawał serca |
15 |
6,1 |
16 |
47,1 |
<0,0001 |
Nie wiadomo czy mieli zawał serca |
9 |
3,6 |
0 |
0 |
Cecha: |
Przeżyli hospitalizacje |
Zmarli w trakcie hospitalizacji |
p |
||
N |
% |
N |
% |
||
ACE- inhibitor |
51 |
20,6 |
21 |
61,8 |
<0,0001 |
Bloker rec. AT II |
24 |
9,7 |
12 |
35,3 |
<0,0001 |
Beta – bloker |
33 |
13,4 |
11 |
32,4 |
0,0043 |
Digoksyna |
7 |
2,8 |
4 |
11,8 |
0,0120 |
Diuretyki |
26 |
10,5 |
9 |
26,5 |
0,0084 |
Nitrat |
21 |
8,5 |
13 |
38,2 |
<0,0001 |
Antagonista wit.K |
4 |
1,6 |
6 |
17,6 |
<0,0001 |
Aspiryna |
26 |
10,5 |
4 |
11,8 |
0,8268 |
Klopidogrel |
15 |
6,1 |
7 |
20,6 |
0,0032 |
Tiklopidyna |
15 |
6,1 |
6 |
17,6 |
0,0163 |
Insulina |
9 |
3,6 |
8 |
23,5 |
<0,0001 |
Dane jakościowe dla p<0,05
Wśród pacjentów, którzy przeżyli dominowali(ły):
- kobiety (57%),
- pacjenci bez nadciśnienia tętniczego (53,5%),
- pacjenci bez udaru mózgu (89,9%),
- pacjenci bez zawału serca (90,3%),
- wśród pacjentów, którzy zmarli dominują cukrzycy (44,1%).
Tabela 5. Wyniki jednoczynnikowej, niedostosowanej regresji logistycznej oceniającej ryzyko zgonu wewnątrzszpitalnego dla danych ciągłych w postaci ich OR, 95%CI i p.
Czynnik: Dane ciągłe |
OR |
95%CI |
p |
Wiek [lata] |
1,08 |
1,04-1,11 |
<0,0001 |
Wysokość ciała [cm] |
0,93 |
0,89-0,97 |
0,0001 |
Masa ciała [kg] |
0,97 |
0,94-0,99 |
0,0116 |
HR [sk./min] |
1,04 |
1,01-1,07 |
0,0039 |
DBP [mmHg] |
0,97 |
0,93-1,00 |
0,0485 |
SO2 [%] |
0,73 |
0,63-0,84 |
<0,0001 |
Temp. ciała [oC] |
0,46 |
0,22-0,93 |
0,0236 |
CK-MB mass [ng/ml] |
1,06 |
1,03-1,09 |
0,0001 |
Troponina T [ng/l] |
1,07 |
1,04-1,10 |
<0,0001 |
NT pro-BNP [pg/ml] |
1,00 |
1,00-1,00 |
0,0003 |
APTT [s] |
1,05 |
1,00-1,10 |
0,0846 |
PT [s] |
1,08 |
0,99-1,18 |
0,1188 |
PR [%] |
0,98 |
0,96-1,00 |
0,0572 |
Czynnik: Dane ciągłe |
OR |
95%CI |
p |
RBC [x106/μl] |
0,27 |
0,16-0,44 |
<0,0001 |
HCT [%] |
0,84 |
0,79-0,90 |
<0,0001 |
Hb [g/dl] |
0,62 |
0,52-0,74 |
<0,0001 |
RDW-CV [%] |
1,48 |
1,21-1,81 |
<0,0001 |
WBC [x103/μl] |
1,06 |
0,98-1,15 |
0,1483 |
PLT [x103/μl] |
1,00 |
1,00-1,01 |
0,0482 |
Kreatynina [mg/dl] |
1,32 |
0,93-1,85 |
0,0291 |
Glukoza [mg/dl] |
1,02 |
1,00-1,09 |
0,0547 |
GCS [pkt] |
0,36 |
0,25-0,52 |
<0,0001 |
GCS odpowiedź ruchowa [pkt] |
0,17 |
0,08-0,35 |
<0,0001 |
GCS odpowiedź słowna [pkt] |
0,13 |
0,06-0,28 |
<0,0001 |
GCS otwieranie oczu [pkt] |
0,13 |
0,05-0,40 |
0,0006 |
Dane spełniające kryterium istotności p<0,05 poddano dodatkowemu badaniu statystycznemu (niedostosowanej jednoczynnikowej regresji logistycznej) w celu oceny ilorazu szans (OR – Odds Ratio) dla 95%przedziału ufność (CI – Confidence Interval) poszczególnych zdarzeń dla zgonów wewnątrzszpitalnych.
Dla danych ciągłych
Parametry które uzyskały OR>1:
– wiek, HR, stężenie CK-MB mass, stężenie troponiny T, RDW-CV, PLT, stężenie kreatyniny przy p<0,05
Parametry które uzyskały OR<1:
– wysokość ciała, masa ciała, DBP, saturacja, temp. ciała, RBC, HCT, Hb, GCS przy p<0,05
Tabela 6. Wyniki jednoczynnikowej, niedostosowanej regresji logistycznej oceniającej ryzyko zgonu wewnątrzszpitalnego dla danych jakościowych w postaci ich OR, 95%CI i p.
Czynnik: |
OR |
95%CI |
p |
Płeć męska |
0,31 |
0,12-0,77 |
0,0059 |
Cukrzyca |
1,93 |
1,30-2,87 |
0,0018 |
Udar |
6,29 |
2,64-14,95 |
0,0001 |
Nadciśnienie tętnicze |
8,58 |
2,92-25,19 |
<0,0001 |
Zawał |
12,74 |
5,40-30,09 |
<0,0001 |
ACE inhibitor |
5,40 |
2,51-11,65 |
<0,0001 |
Bloker rec. angiotensyny II |
5,63 |
2,45-12,90 |
0,0001 |
Beta-bloker |
3,43 |
1,52-7,76 |
0,0049 |
Digoksyna |
4,94 |
1,36-17,93 |
0,0263 |
Diuretyki |
3,36 |
1,40-8,02 |
0,0104 |
Nitrat |
5,15 |
2,21-12,00 |
0,0004 |
Antymetabolit witaminy K |
9,04 |
2,46-33,22 |
0,0019 |
Klopidogrel |
4,37 |
1,63-11,73 |
0,0068 |
Tiklopidyna |
2,70 |
0,91-7,94 |
0,0938 |
Insulina |
8,89 |
3,14-25,17 |
0,0001 |
Dla danych jakościowych
Parametry które uzyskały OR>1:
– cukrzyca, udar, nadciśnienie tętnicze, zawał przy p<0,05
– ACE inh., bloker rec. AT II, beta-bloker, digoksyna, diuretyki, nitrat, antymetabolit wit. K, insulina przy p<0,05
Parametry które uzyskały OR<1:
– płeć (męska ma mniejszą szanse na zgon) przy p<0,05
Tabela 7. Wyniki jednoczynnikowej regresji logistycznej dostosowanej do płci i wieku oceniającej ryzyko zgonu wewnątrzszpitalnego dla danych ciągłych w postaci ich OR, 95%CI i p.
Czynnik: Dane ciągłe |
OR |
95%CI |
p |
Wysokość ciała [cm] |
0,97 |
0,91-1,03 |
0,2685 |
HR [sk/min] |
1,04 |
1,01-1,07 |
0,0230 |
DBP [mmHg] |
0,96 |
0,93-1,00 |
0,0322 |
Masa ciała [kg] |
0,99 |
0,94-0,99 |
0,0586 |
SO2 [%] |
0,82 |
0,70-0,95 |
0,0082 |
Temperatura ciała [oC] |
0,61 |
0,31-1,17 |
0,1358 |
CK-MB mass [ng/ml] |
1,05 |
1,02-1,09 |
0,0032 |
Troponina T [ng/l] |
1,05 |
1,01-1,08 |
0,0043 |
NT pro-BNP [pg/ml] |
1,00 |
0,99-1,00 |
0,2217 |
RBC [x106/μl] |
0,34 |
0,20-0,60 |
0,0002 |
HCT [%] |
0,88 |
0,81-0,94 |
0,0005 |
Hb [g/dl] |
0,70 |
0,57-0,85 |
0,0004 |
RDW-CV [%] |
1,30 |
1,08-1,55 |
0,0056 |
PLT [x103/μl] |
1,00 |
1,00-1,01 |
0,0578 |
Kreatynina [mg/dl] |
1,30 |
1,02-1,62 |
0,0320 |
GCS |
0,49 |
0,34-0,71 |
0,0002 |
GCS odp. ruchowa |
0,31 |
0,15-0,64 |
0,0017 |
GCS odp. słowna |
0,25 |
0,12-0,53 |
0,0002 |
GCS otwieranie oczu |
0,22 |
0,07-0,71 |
0,0106 |
Dane, które miały potencjał prognostyczny (p<0,05) w poprzednim badaniu umieszczono w modelu jednoczynnikowej regresji logistycznej dostosowanej do wieku i płci wyznaczając dla nich OR, 95%CI i p.
Tylko te parametry kliniczne z danych ciągłych i jakościowych, które utrzymały p<0,05 w powyższej analizie uznano, że mają wartość rokowniczą i były postawą dalszej dyskusji i wniosków w pracy.
Dla danych ciągłych
Parametry które uzyskały OR>1:
– HR, CK-MB mass, stężenie troponiny T, RDW-CV, stężenie kreatyniny dla p <0,05
Parametry które uzyskały OR<1:
– RBC, HCT, Hb, GCS, DBP, saturacja, dla p<0,05
Tabela 8. Wyniki jednoczynnikowej niedostosowanej regresji logistycznej oceniającej ryzyko zgonu wewnątrzszpitalnego dla danych jakościowych w postaci ich OR, 95%CI i p.
Czynnik: |
OR |
95%CI |
p |
Cukrzyca |
1,40 |
0,92-2,14 |
0,1170 |
Udar |
3,66 |
1,45-9,22 |
0,0059 |
Nadciśnienie |
3,06 |
0,95-9,85 |
0,0605 |
Zawał serca |
7,56 |
3,01-18,95 |
<0,0001 |
ACE-inhibitor |
2,17 |
0,92-5,10 |
0,0763 |
Bloker rec. angiotensyny II |
3,50 |
1,46-8,36 |
0,0051 |
Beta-bloker |
2,23 |
0,94-5,31 |
0,0688 |
Digoksyna |
3,59 |
0,91-14,23 |
0,0685 |
Diuretyki |
1,91 |
0,77-4,80 |
0,1630 |
Nitrat |
2,22 |
0,88-5,60 |
0,0902 |
Antymetabolit wit. K |
4,36 |
1,10-17,35 |
0,0366 |
Klopidogrel |
2,63 |
0,90-7,68 |
0,0779 |
Insulina |
4,75 |
1,58-14,22 |
0,0054 |
Dla danych jakościowych
Parametry które uzyskały OR>1:
– udar, zawał przy p<0,05
– bloker rec. AT II, antymetabolit wit. K, insulina przy p<0,05.
Żadne dane nie uzyskały OR<1 w tej analizie.
Wnioski
- Wśród danych ciągłych wpływ na śmiertelność wewnątrzszpitalną miały: wzrost, ciężar ciała, wiek, HR, DBP, SO2, temp. ciała, stężenie CK-MB mass, stężenietroponiny T, czas APTT, czas protrombinowy, wskaźnik protrombinowy, ilość RBC, HCT, stężenie Hb, RDW-CV, ilość WBC, ilość PLT, stężenie kreatyniny, stężenieglukozy, punktacja GCS.
- Wśród danych jakościowych istotne statystycznie dla śmiertelności wewnątrzszpitalnej były: płeć, cukrzyca, udar, nadciśnienie tętnicze, zawał serca; oraz leki: ACE- inhibitory, blokery rec. AT II, β-blokery, digoksyna, diuretyki, nitraty, antagonista wit. K, klopidogrel, tiklopidyna i insulina.
- W porównaniu do grupy, która przeżyła hospitalizację, zmarli pacjenci mają niższy GCS, są starsi, niżsi, lżejsi, z niższą wyjściową saturacją krwi, wyższym stężeniem glukozy, niższą temp. ciała, szybszą HR i niższym DBP. W tej samej grupie zmarłych w trakcie hospitalizacji zanotowano również: wyższe stężenie troponiny T, CK-MB mass, NT-Pro-BNP, dłuższy APTT i czas protrombinowy, wskaźnik protrombinowy obniżony, obniżoną ilość RBC, HCT, stężenia Hb, podwyższoną wartość RDW-CV, ilość WBC, stężenia kreatyniny i płytek krwi w porównaniu z grupą pacjentów, która przeżyła.
- W porównaniu obu grup pacjentów w przypadku zmarłych w trakcie hospitalizacji zanotowano: większy odsetek kobiet, osób nie uprawiających sportu, cukrzyków, ludzi z udarem mózgu w wywiadzie, z nadciśnieniem, przebytym zawałem serca, oraz pobierających ACE-inhibitory, blokery rec.AT II, β-blokery, digoksynę, diuretyki, nitraty, antagonistę wit. K, klopidogrel, tiklopidynę i insulinę.
- Wzrost wartości następujących parametrów klinicznych: HR, stężenia CK-MB mass, stężenia troponiny T, RDW-CV, stężenia kreatyniny zwiększa szansę na zgon wewnątrzszpitalny u pacjenta z obrażeniami narządu ruchu niezależnie od płci i wieku.
- Skorelowaną dodatnio wartość prognostyczną dla ryzyka zgonu wewnątrzszpitalnego niezależną od płci i wieku u pacjenta z obrażeniami narządu ruchu wykazują: niższa wartość DBP, niższe SO2, mniejsza liczba RBC, niższy HCT i stężenie Hb, a także niższa wartość GCS.
-
Obecność w wywiadzie udaru, zawału serca, pobieranie antagonistów wit. K, antagonistów rec. AT II i insuliny u pacjentów z obrażeniami również związana jest z większą szansą na zgon wewnątrzszpitalny niezależnie od płci i wieku.
U pacjentów zakwalifikowanych do badania wykonano następujące zabiegi:
- ORIF (Open Reduction Internal Fixation) – otwarta repozycja i stabilizacja wewnętrzna (gwóźdź, płyta LCP – Limited Contact Plate) – 103,
- CRIF (Closed Reduction Internal Fixation) – zamknięta repozycja i stabilizacja wewnętrzna (gwóźdź, płyta MIPO) – 56,
- CREF (Closed Reduction External Fixation) – zamknięta repozycja i stabilizacja zewnętrzna (stabilizator zewnętrzny) – 41,
- Protezoplastyka połowicza bipolarna stawu biodrowego – 39,
- Rekonstrukcje masywnych uszkodzeń mięśni i ścięgien (Achilles, aparat wyprostny kolana,
zginacze i prostowniki ręki) – 34,
- AmputacjeUrazowe–8.