Zmiany patologiczne (w ocenie KT/ MRI) w chorobie zwyrodnieniowej kręgosłupa

Home / Blog / Zmiany patologiczne (w ocenie KT/ MRI) w chorobie zwyrodnieniowej kręgosłupa

Zmiany patologiczne (w ocenie KT/ MRI) w chorobie zwyrodnieniowej kręgosłupa

1. Zmiany zwyrodnieniowe krążków międzykręgowych.

Choroba zwyrodnieniowa krążka międzykręgowego (dyskopatia) rozpoczyna się od stopniowej utraty wody w jądrze miażdżystym (dehydratacji), co skutkuje upośledzeniem funkcji amortyzacyjnej i prowadzi do powstawania pęknięć w obrębie pierścienia włóknistego (annular tears).

W zaawansowanym stadium choroby zwyrodnieniowej krążka dochodzi do tworzenia się skupisk gazu (objaw próżniowy – vaccuum phenomen) oraz do powstawania zwapnień w obrębie krążka.

Pęknięcia pierścienia włóknistego najczęściej są bezobjawowe. Wyróżnia się pęknięcia koncentryczne, poprzeczne i promieniste. Pęknięcia promieniste (radial tears) prowadzą najczęściej do powstania przepukliny krążka międzykręgowego.

Patomorfologicznie wyróżnia się cztery stadia przepukliny krążka międzykręgowego:

  1. Uwypuklenie krążka międzykręgowego (bulging). Polega na spłaszczeniu i symetrycznym uwypukleniu krążka, obejmującym co najmniej 180 stopni jego obwodu. Przez wielu autorów jest traktowane jako odrębna zmiana patologiczna.
  2. Protruzja – przepuklina krążka międzykręgowego z zachowaniem ciągłości pierścienia włóknistego.
  3. Ekstruzja – przepuklina krążka międzykręgowego z całkowitym przerwaniem ciągłości pierścienia włóknistego.
  4. Sekwestracja – wypadnięcie fragmentu krążka międzykręgowego. Fragment jądra miażdżystego i ewentualnie pierścienia włóknistego odrywają się od pozostałej części krążka międzykręgowego i często ulegają znacznemu przemieszczeniu.

Kręg

Zmiany zwyrodnieniowe trzonów kręgowych.

W początkowym okresie, równolegle ze zmianami w krążku międzykręgowym, dochodzi do uszkodzenia chrząstki płytki granicznej oraz aseptycznego odczynu zapalnego sąsiadujących części trzonów, z nasileniem waskularyzacji i zwiększoną ilością włóknika w obrębie szpiku kostnego, co powoduje zwiększoną ilość wody (obrzęk szpiku). Zmiany te określane są nazwą discovertebritis lub aseptic spondylodiscitis (typ 1 zmian zwyrodnieniowych trzonów w badaniu MR wg MODICA).

W późniejszym okresie dochodzi do zastępowania szpiku kostnego czerwonego przez szpik żółty, zawierający znaczną ilość tłuszczu (zwyrodnienie tłuszczowe – typ 2 zmian zwyrodnieniowych trzonów wg MODICA ). Podobnie jak w przypadku typu 1 zmiany typu 2 obejmują części trzonów przylegające do płytek granicznych, choć przy bardziej nasilonym procesie zwyrodnieniowym mogą zajmować większą część trzonu.

Kolejna postać, która występuje w zaawansowanym okresie choroby zwyrodnieniowej, to sklerotyzacja trzonów w okolicy płytek granicznych i zastąpienie szpiku kostnego przez sklerotyczną tkankę (typ 3 wg MODICA). Osobnym typem zmian zwyrodnieniowym trzonów kręgowych są osteofity, czyli dziobiaste wyciągnięcia krawędzi trzonów.

KręgNajwiększe znaczenie mają osteofity tylnych i tylno-bocznych krawędzi trzonów, które wpuklają się do kanału kręgowego i otworów międzykręgowych, powodując ucisk na struktury wewnątrz kanałowe i wewnątrz otworowe.

Szczególną postacią zmian zwyrodnieniowych trzonów są nierówności płytek granicznych (osteochondrosis erosiva), które często sprawiają trudności w różnicowaniu ze zmianami zapalnymi typu spondylodiscitis. Guzki Schmorla.

Oprócz choroby Scheuermanna, guzki Schmorla mogą występować w przebiegu choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa, jako wyraz do trzonowej przepukliny krążka międzykręgowego.