Mechanizm przyspieszenia lub opóźnienia ruchu Glowy zależy od:
- energii działającej siły (szybkość, kierunek, miejsce przyłożenia siły)
- elastyczność pokrywy czaszki
Mózgowy przepływ krwi
- CBF=50ml/100g/min –przepływ mózgowy
- CBF.20ml/100g/min prowadzi do niedokrwienia
- CBF.5ml/100g/min prowadzi do martwicy Komorek mózgu
Zależy od: RR, pCO2,pO2 i zapotrzebowania metabolicznego mózgu
Ciśnienie środczaszkowe ICP: stosunek objętości zawartości jamy czaszki(mozg, krew, płyn m.-rdzeniowy) do pojemności tej jamy 5-15mmHg. Wzrost ICP obniża przepływ mózgowy prowadząc do niedokrwienia i niedotlenienia mózgu.
Przyczyny wzrostu ICP w urazie Glowy:
- krwiak wewnątrzczaszkowy
- ogniskowy obrzęk mózgu wokół ogniska stłuczenia lub krwiaka
- rozlane obrzmienie mózgu („przekrwienie mózgu”)
- rozlany obrzęk mózgu po niedokrwieniu
- zatkane drogi odpływu płynu mozg-rdzeniowego
Wklinowanie mózgu
- nadciśnienia wewczaszkowego
- Objaw Cushinga
- nieprawidłowa pozycja ciała
- Odkorowanie
- Odmóżdżenie
Cechy wklinowania:
- nadciśnienie
- tachykardia, bradykardia
- zaburzenia oddechu
- porażenie nerwu III (rozszerzenie źrenic) i VI (odwodzącego) po stronie uszkodzenia
- sztywność odmozdzeniowa –niedowład połowiczy po stronie przeciwnej
- głęboka śpiączka
- zatrzymanie oddechu
- obrzęk neurogenny płuc
- wglobienie zakrętu obręczy pod sierp mózgu: ucisk na tętnice okołospoidłowa, niedokrwienie kory przyśrodkowej powierzchni półkuli mózgu, niedowład kończyny dolnej
- wglobienie osiowe pnia mózgu w otwór wielki
- wklinowanie Haka we wcięcie namiotu: niedowład połowiczy i objaw Babińskiego po stronie uszkodzenia, sztywność odmóżdzeniowa i niewydolność krążeniowo-oddechowa
- wglobienie migdałków móżdżku w otwór wielki: bradykardia, niedowład połowiczy po stronie przeciwnej, porażenie nerwu III, porażenie krążenia i oddechu, zgon
Ostre wklinowanie prowadzi do nagłej śmierci w związku z uszkodzeniem ośrodka oddechowego. Typowo występuje bezdech przy zachowanej świadomości pacjenta. Bradypnoe z częstością oddechów . 10/min, często towarzyszy zagrażającemu wgłobieniu w otwór wielki.
Patofizjologia urazów czaszkowo-mozgowych:
- pierwotne uszkodzenie mózgu (w szybkim przedziale czasowym):
- Wskutek gwałtownego przyspieszenia lub opóźnienia
- Wskutek miejscowego zadziałania urazu na czaszkę i jej zawartość
- wtórne uszkodzenie mózgu (w czasie mierzonym w minutach a nawet dniach po zadziałaniu pierwotnego urazu)
Czynniki nasilające wtórne uszkodzenia mózgu:
- niedotlenienie
- spadek RR
- wzrost lub spadek pCO2
- wzrost glikemii
Obrażenia powłok czaszki
- nienaruszające czaszki i mózgowia, mogą występować, jako:
- Otarcie powstałe w następstwie uderzeń stycznie zdzierających
- Stłuczenie spowodowane prostopadłym uderzeniem bądź zderzeniem
- Przecięcie w postaci rany
Złamania czaszki
- linijne – dotyczą najczęściej kości skroniowej i ciemieniowej. Krwiak nadtwardówkowy
- proste – stłuczenie opony twardej i jej naczyń
- mnogie – najczęściej w obszarze przodoglowia i podstawy czaszki. Towarzyszy tym złamaniom utrata przytomności, rozdarcie opony twardej, ogniskowe stłuczenie i obrzęk mózgu, krwiak nad- i podtwardówkowy
Wgłobienie kości czaszki
- na małą powierzchnie czaszki działają duże siły urazu
- wgłobienie na głębokość do 1cm na ogol nie powoduje ucisku
- jeśli nie jest otwarte nie ma konieczności interwencji chirurga
- otwarte i głębsze zamknięte wgłobienia wywołujące ogniskowe objawy ucisku mózgu drażniące opony i mozg wymaga opracowania chirurgicznego
Złamania podstawy czaszki:
- Dość trudne do obrazowania radiologicznego, dlatego najczęściej rozpoznaje się je na podstawie objawów klinicznych.
- Przedniego, środkowego i tylnego dołu czaszki- uszkodzenie nerwów czaszkowych
- W obrębie kości podstawy czaszki obejmujące kość czołowa, sitowa, klinowa, skroniowa bądź potyliczna, świadczą o dużych silach działających podczas urazu.
- Późnym powikłaniem niezależnie od miejsca złamania jest zapalenie opon Mozgowo-rdzeniowych.
Złamanie środkowego dołu czaszki
- Płynotok uszny,
- jednostronna utrata słuchu,
- obwodowe porażenie nerwu twarzowego,
- objaw Battle`a
Złamanie przedniego dołu czaszki
- Krwiaki okularowe,
- plynotok nosowy,
- uszkodzenie funkcji nerwu węchowego,
- utrata powonienia(anosmia)
Złamanie tylnego dołu czaszki
- Mogą powodować ucisk pnia mózgu,
- zaburzenia oddychania,
- tachykardia,
- spadek RR